
شرکتها میتوانند محصولات و سیستمها را با تمرکز بر نیازها و اهداف هر کاربر ایجاد کنند. یکی از راههای انجام این کار، گنجاندن مکانیزم طراحی کاربر محور (UCD) در فرآیند توسعه محصول است. اگر در صنایع تولیدی، فناوری اطلاعات یا طراحی فعالیت میکنید، میتوانید از مفاهیم و روشهای UCD برای ایجاد محصولاتی که مشتریان دوست دارند و میخواهند از آنها استفاده کنند، بهره ببرید.
این مقاله طراحی کاربرمحور را تعریف کرده و مراحل و اصول آن را توضیح میدهد.
طراحی کاربرمحور چیست؟
طراحی کاربر محور(UCD) یک فرآیند بیطرفانه است که در آن توسعهدهندگان، طراحان و تیمهای محصول، نیازهای کاربر نهایی را در مرکز تصمیم گیریهای مربوط به توسعه محصول قرار میدهند. این روش تضمین میکند که محصول نهایی برای کاربران هدف جذاب و در عین حال استفاده از آن آسان باشد. معمولاً در مراحل توسعه، از کاربران بالقوه بازخورد گرفته میشود و تحقیقات دقیقی برای درک کامل نیازها و انتظارات مخاطب انجام میگیرد. تمام تصمیمات تیم طراحی بر این اساس است که آیا به تجربه کاربر ارزشی اضافه میکند یا خیر.
مزایای طراحی کاربرمحور
- فرآیند توسعه کارآمدتر: با تمرکز بر نیازهای کاربران از ابتدا، روند کار بهینهتر میشود.
- بازده سرمایهگذاری بیشتر: رضایت کاربران باعث افزایش نرخ استفاده و سودآوری طولانیمدت میشود.
- کاهش اشتباهات: کاهش تعارضات بین ذینفعان، نیازمندیهای مبهم و مشکلات ارتباطی میان توسعهدهندگان و کاربران.
- محصولی رقابتیتر در بازار: طراحی محصولی که به خوبی انتظارات کاربران را برآورده کند و آن را از رقبا متمایز کند.
مراحل طراحی کاربرمحور
فرایند طراحی کاربرمحور(UCD) عمدتاً شامل چهار مرحله اصلی است:

۱. شناسایی کاربران و کاربردهای اصلی محصول
توسعهدهندگان و طراحان ابتدا تعیین میکنند که کاربران هدفشان چه کسانی هستند، از محصول برای چه کاری استفاده خواهند کرد، چگونه و در چه زمانی ممکن است مشتری از آن استفاده کند. برای شناخت کاربر ایدهآل خود، میتوانید سؤالات زیر را مطرح کنید:
- چه افرادی از محصول استفاده میکنند و اهداف آنها چیست؟
- کاربران من با چه چالشهایی مواجه هستند و طراحی محصول من چگونه میتواند به رفع این چالشها کمک کند ؟
- کاربران چگونه با محصول و طراحی آن تعامل میکنند و هنگام استفاده از آن چه احساسی دارند؟
برای رسیدن به پاسخ این سوالات ممکن است تحقیقات گستردهای انجام دهید و با کاربران بالقوه مصاحبه کنید تا مخاطبان هدف و مشکلات، انگیزههای آنها را شناسایی کنید. این اطلاعات در نهایت برای شما روشن میکند که چه عواملی باعث میشود مصرفکننده از محصول استفاده کند و چگونه از آن بهره میبرد.
۲. تشخیص نیازهای کاربران و کسبوکار.
توسعهدهندگان در این مرحله تعیین میکنند که طراحی محصول چگونه و چرا به نفع هر دو طرف، یعنی مصرفکننده و تولیدکننده، خواهد بود. از خود بپرسید که چرا این طراحی بهطور متقابل سودمند است و چرا ارزش وقت و منابع را دارد. میتوانید این مرحله را با شناسایی مشکلاتی که طراحی محصول حل میکند و معیارهایی که برای اندازهگیری موفقیت به کار میرود (مانند درآمد کل یا بازگشت سرمایه) انجام دهید.
نیازهای کسبوکار اهدافی هستند که شرکت امیدوار است به آنها دست یابد، از جمله سودآوری، محدوده طراحی، و تأیید سهامداران.
نیازهای کاربران چیزهایی هستند که کاربر از محصول به دست میآورد، از جمله حل مشکلاتشان یا جلب رضایت آنها. این اطلاعات به شما کمک میکند اهدافی را که محصول باید برای موفقیت برآورده کند، شناسایی کنید.
۳. ارائه راهحلها
دیزاینرها در این مرحله برای حل مشکلات کاربران که در مرحله قبلی شناسایی شدهاند، راهحلهای طراحی ایجاد میکنند. میتوانید این مرحله را با استفاده از تکنیکهایی مانند نقشه سفر کاربر (Journey Mapping)، راهنمای بصری (Wireframing)، استوریبرد (Storyboarding)، موکاپ (Mockups)،
نقشه سایت ( (Site Mapping، جریان کاربری (User Flows) و آزمایش برای تعیین مؤثرترین راهحلهای طراحی انجام دهید.
در طول فرآیند طراحی، از طرح اولیه تا محصول نهایی، به رسیدن به راهحلها فکر کنید تا طراحی نهایی به بهترین شکل ممکن نیازهای کاربران را برآورده کند.
۴. ارزیابی طراحیها
در این مرحله تیم طراحی اثربخشی راهحلهای خود را بر اساس نیازهای کاربران و کسبوکار ارزیابی میکند. برای رسیدن به نتیجه میتوانید از ابزارهایی مانند بازخورد کاربران و تست قابلیت استفاده با کاربران واقعی استفاده کنید تا مشخص شود آیا طراحیها بهخوبی عمل میکنند یا خیر. ارزیابی کنید که کاربران چگونه به طراحی محصول واکنش نشان میدهند و تیم شما چگونه میتواند آن را بهبود بخشد. همچنین، با طرح پرسشهایی بررسی کنید که آیا محصول تمام اهداف شما را برآورده کرده است یا خیر:
- چه کارهایی را بهدرستی انجام دادیم؟
- با چه مسائلی دستوپنجه نرم کردیم؟
- کاربران چگونه به محصول واکنش نشان دادند؟
- آیا مشکلاتشان را حل کرد؟
- چگونه میتوانیم محصول را بهبود دهیم؟
- از این فرآیند چه چیزی میتوانیم یاد بگیریم که در محصولات آینده اعمال کنیم؟
اگر متوجه شدید که تمام اهداف و نیازهای محصول برآورده نشدهاند، کافی است این فرآیند را تکرار کنید. طراحان و توسعهدهندگان ممکن است این چهار مرحله را چندین بار انجام دهند تا به تمام اهداف و الزامات برسند. به همین دلیل، طراحی مبتنی بر کاربر یک فرآیند تکراری یا مداوم است که بر اساس دانشی که در هر تکرار به دست میآید، پیشرفت میکند.
اصول و قواعد اساسی طراحی کاربرمحور
به طور معمول طراحی کاربر محور چند اصل اساسی دارد. با پیروی از این اصول میتوانید تجربه کاربری محصول خود را به حداکثر برسانید:
- نیازها را درک کنید: درک عمیقی از نیازهای کاربر و وظایفی که محصول یا خدمات باید انجام دهد، داشته باشید.
- کاربران را در هر مرحله از فرآیند طراحی درگیر کنید: تمامی تصمیمات خود را بر اساس این که چگونه هر جنبه طراحی به نفع کاربر است، اتخاذ کنید.
- نیازها را روشن کنید: مطمئن شوید که نیازهای شرکت برای محصول با نیازهای کاربران همخوانی دارد.
- بازخورد جمعآوری کنید: از بازخورد مصرفکنندگان برای اصلاح طراحی محصول و نیازها استفاده کنید. بهطور مکرر بازخورد جمعآوری کرده و آن را ارزیابی کنید تا در تصمیمگیری بهتر عمل کنید.
- فرآیند را تکرار کنید: فرآیند طراحی تکراری را برای بهبود مداوم تجربه کاربری در پیش بگیرید. هرچه بیشتر در مورد کاربران هدف خود بیاموزید، میتوانید تغییرات و اصلاحات بیشتری در محصول اعمال کنید.
- طراحی را ثابت نگه دارید: یک طراحی ثابت و پیشبینیپذیر به این معناست که کاربران زمان کمتری را برای یادگیری نحوه استفاده از محصول و ویژگیهای آن صرف میکنند. اگر طراحی محصول خود را بهروزرسانی میکنید، تغییرات باید با طراحی موجود سازگار باشد.
- زبان ساده استفاده کنید: دستورالعملها و توضیحات محصول را مختصر و با واژگان ساده نگه دارید. تنها اطلاعاتی را که مشتری برای استفاده از محصول نیاز دارد، نمایش دهید.
- ناوبری را آسان کنید: اطمینان حاصل کنید که مراحل مورد نیاز برای استفاده از محصول واضح و آسان است. اگر محصول شما دیجیتال است، ویژگیهای ناوبری مانند نوارهای اسکرول، شماره صفحات، دکمهها و صفحات مورد علاقه را اضافه کنید.
- خطاها را برطرف کنید: محصول خود را در طول فرآیند طراحی آزمایش کنید تا اطمینان حاصل شود که همانطور که کاربر قصد دارد عمل میکند. همچنین، هر متن یا صفحه فرود را بازخوانی کرده و صحت املا، علائم نگارشی و دستور زبان را بررسی کنید.
دیدگاهتان را بنویسید